پ- شرح حال و وصف احوال با بهره‌گیری از عناصر و اجزای طبیعت شهریار، در اشعارش برای بیان حالات و احوالات ظاهری درونی خود، از اجزا و عناصر طبیعت بهره برده است: تــــــا گرفته‌ام درسی از نوای مرغ حق شرح دفتر گل را خوانده‌ام ورق به ورق شامــــــگاه می‌میرم در جمال جاویدان بـــــــامداد می‌گردم […]
الف- ۶- وصف شب و غروب شهریار از زیبایی‌ها وجاذبه‌های غروب آفتاب و آسمان شبانگاهی غافل نبوده و وصف این حالات در شعر او بسامد بالایی دارد. در مثنوی «روح پروانه» به شیوه‌ی متداول سبکی خود- یعنی با بهره از تشبیه- در این باره می‌گوید: رفتــــــه ز رخسار جهان آب وتـاب مـــــی‌کند آهنـــگ غروب […]
– وصف منطقه‌ای ییلاقی در تبریز در قطعه شعری بلند به نام «هذیان دل» که در بخش «مکتب شهریار» گردآوری شده است، چند بندی از این سروده به توصیف منطقه‌ای زیبا و ییلاقی و طبیعت مهیّج آن اختصاص دارد: شب بـود و به (ششگلان) تبریز «اقــــــــبال» به چهچهِ مناجات بــــا زمــــزمه‌ی هــــزار دستان پیـــچیده […]
الف-۲- وصف خزان در اشعار شهریار؛ همان‌گونه که بهار توصیف می شود، خزان نیز با قلم سحرانگیز و با تعابیر زنده‌ی الفاظ، در مقابل چشم خواننده، ترسیم می شود.شهریار در دیوان اشعار سه بار فصل خزان را توصیف کرده است. وصف خزان در غزل «سینمای خزان»: در این غزل که عنوان آن از نوآوری‌های […]
ب-۷- آثار رهی معیّری نخستین اثر رهی به نام «سایه‌ی عمر» در سال ۱۳۴۳ هـ.ش به چاپ رسید که دارای ۱۰۱ غزل، ۹ منظومه‌ی مثنوی، ۲۵ قطعه و ۳۷ رباعی بود که از آن زمان تا کنون ۱۲ بار تجدید چاپ شده است. دومین اثر رهی «آزاده» است که پس از وی از مجموعه […]
ب-۳- ویژگی سبکی و بافت زبانی رهی معیّری رهی معیّری از مشهورترین غزل سرایان معاصر است که شعرش برجستگی، ظرافت و غنای خاصی دارد و ذوق شاعرانه و لطیف او زبانزد خاص و عام است؛ او مضامین و مفاهیم زیبا را در قالب صورت‌های خیالی بدیع و با زبانی فصیح و شیوا بیان کرده […]
ب- رهی معیّری ب-۱- زندگی‌نامه «در دهم اردیبهشت ماه سال ۱۲۸۸هـ .ش در شهر تهران، در خانه‌ی محمّد حسن خان ( مؤید خلوت) ، فرزند معیّر الممالک نظام الدوله، وزیر خزانه‌ی دوره‌ی ناصرالدّین شاه، پسری متولّد شد و چون این مرد، محمّد حسن خان، شش ماه قبل به خانه‌ی ابدی سفر کرده بود […]
الف-۵- تأثیرپذیری شهریار از شاعران کهن شهریار در سروده‌هایش دو ویژگی را درهم آمیخته است؛ از یک سو به شیوه‌ی شاعران بزرگ سبک‌های قبل از خود نظر داشته و از آنها تأثیر پذیرفته است و از سوی دیگر از آوردن لغات تازه و خاص دوران خود در سروده‌هایش، کوتاهی نکرده است. در پیروی از […]
الف-۳- موضوعات شعری علاوه بر تعدّد قالب‌ها و آفرینش قابل قبول شهریار در هریک از آنها، وی در شعر خود به موضوعات بسیاری پرداخته است که تنها به بخشی از آنها اشاره می‌شود. موضوعات مذهبی مثل اشعاری در مورد امام علی و امام حسین (علیهما السّلام) موضوعات عاشقانه و لیریک که جان‌مایه‌ی اصلی شعر […]
چکیده این پایان‌نامه پژوهشی است ذیل عنوان: «بررسی جلوه‌های طبیعت در سروده‌های محمّد حسین شهریار و رهی معیّری». این تحقیق بر مبنای دیوان دو جلدی شهریار، که شامل تمامی سروده‌های فارسی او و کلیّات رهی معیّری است. در راستای بررسی طبیعت‌گرایی در شعر این دو شاعر، ابتدا تمامی سروده‌های طبیعت‌مدار از دیوان‌ها استخراج گردید، […]
